Gıdalar Nasıl Zehirler?

Zehirleme ihtimali yüksek olan ve dikkat edilmesi gereken gıdalar özellikle hangileridir? Gıda zehirlenmesinin belirtileri nelerdir? Hangi durumda doktora başvurulmalı? Anadolu Sağlık Merkezi’nden Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Hakko, özellikle yaz sıcaklarında daha çok görülen besin zehirlenmeleri ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı. İşte gıda zehirlenmeleri hakkında sıkça sorulan sorular ve yanıtları...

Gıdalar nasıl zehirler? Zehirlemenin farklı türleri var mıdır?
Gıdaların içinde bulunan mikroplar zehirlenmeye yol açar. Bazıları bağırsak duvarına yerleşerek, bazıları ürettikleri toksinler ile zehirlenmelere yol açar. Genellikle bulantı, kusma, ishal gibi yakınmalara neden olurlar. Ancak mantar, bal gibi bazı gıdalarla farklı yakınmalara neden olan zehirlenmeler türleri de vardır.

Zehirleme ihtimali yüksek olan ve dikkat edilmesi gereken gıdalar özellikle hangileridir?
İçerisinde çabuk bozulacak maddeler içeren gıdalarla zehirlenme daha fazla olur. Örneğin süt içeren dondurma, kremalı pasta gibi gıdalar, tavuklu yemekler, yumurta içeren yemekler, çeşitli soslar, balık, midye ve diğer deniz ürünleri zehirlenmeler daha sıktır.

Normal sağlıklı gıdalar hangi şartlarda zehirli hale gelir?
Doğru saklama koşullarında saklanmayan gıdalar, son kullanma tarihi geçtikten sonra tüketilen gıdalar zehirli hale gelir.

Zehirlenme olaylarının özellikle yazın artmasının sebebi nedir?
Zehirlenmelere sıcaklık artışına bağlı saklanma koşullarının bozulması nedeniyle yazın daha çok rastlanır.

Gıda zehirlenmesinin belirtileri nelerdir?
Gıda zehirlenmeleri bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, kramplar, gaz sancısı, halsizlik gibi yakınmalara neden olur.

Zehirlenme durumunda evde yapılacak ilk yardım çalışması ne olmalıdır?
Zehirlenmelerde en önemli sorun sıvı kaybıdır. Evde yapılacak ilk şey kişinin sıvı almasını sağlanmaktır.

Hangi durumda doktora başvurulmalı?
Kişi yeterince sıvı alamıyorsa, kusuyorsa, bebek, çocuk, yaşlı veya kronik hastalığı olan bir kişi ise mutlaka doktora başvurulması gerekir.

Evde veya dışarıda yemek yerken zehirlenmeyi önlemek için nelere dikkat edilmeli?
Gıdaları doğru saklama koşullarında saklamak, bozulmuş olabileceği düşünülen gıdaları ziyan olmasın diye yememek gerekir. Dışarıda yemek yiyorsak temizliğinden emin olduğumuz yerlerde yemek, açıkta satılan gıdalardan uzak durmak, buzlu içecekler içememek gibi konulara dikkat etmeliyiz.

Gıda zehirlenmesi çocukları neden daha fazla etkiler?
Gıda zehirlenmeleri en çok çocukları etkiler çünkü çocuklar daha fazla kusarlar ve daha sıvı kaybederler. Ağızdan yeterli sıvı alamdıkları gibi kusma ve ishalle de sıvı kaybettiklerinden vücuttaki denge bozulur. Sıvı kaybı çocuklarda daha önemli sonuçlar doğrurur.

Gıda zehirlenmesinden korunmak için alışveriş yaparken nelere dikkat edilmeli?
Açıkta satılan gıdaları almamak, son kullanım tarihine dikkat etmek, saklama koşullarına uyulup uyulmadığına bakmak, emin olmadığımız markaların ürünlerini satın almamak gibi bazı önlemlerle doğru ürünü seçmeye özen göstermeliyiz.